همانند بسیاری از کشورهای تولید کننده قهوه آفریقایی، رواندا به دلیل سن کشاورزان جوانان خود به نقطه بحرانی در تولید قهوه رسیدهاست. ترکیبی از عوامل، از جمله بحران قیمت قهوه، مهاجرت جمعی شهری، و تغییر نگرشها، نیروی کار تولید قهوه را به شدت فاقد مشارکت نسل های جوان ساخته است.
سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد (فائو) اعلام کردهاست که با وجود اینکه ۶۰ درصد جمعیت این قاره زیر ۲۴ سال هستند، متوسط سن یک کشاورز آفریقایی ۶۰ سال است. در رواندا، این بدان معنی است که ۴۰۰،۰۰۰ کشاورز صاحب زمین کوچک مسئول تولید قهوه، درصد قابلتوجهی ممکن است به زودی برای ادامه کشاورزی محصول بیش از حد پیر شوند.
برای پرداختن به این بحران بالقوه، باید گامهایی برای حل مسائلی برداشته شود که رواندایی جوان را از تولید قهوه دور نگه میدارد. این چیزی است که برخی از این دلایل هستند، و تلاشهایی برای غلبه بر آنها در حال انجام است.
تغییر الگوهای ایجاد شغل
صنعت قهوه رواندا از زمانی که برای اولین بار اقتصاد کشور را در دهه ۱۹۳۰ به حرکت درآورد، راه درازی را طی کردهاست. از آن زمان به بعد، استقلال، بحران کاهش قیمت قهوه جهان، و همچنین نسلکشی را پشت سر گذاشته است. این امر صنعت که زمانی پر رونق بود را تا سال ۲۰۰۰ در وضعیت بدی قرار داد.
در چند سال گذشته، اقتصاد رواندا رشد کرده است، با ۲۳ % افزایش در سرمایه گذاری هایی که سال گذشته به ارزش ۲.۵ میلیارد دلار صورتگرفته است. انتظار میرود که این امر منجر به ایجاد ۳۵ / ۷۱۵ شغل با هدف ۲۰۰ هزار شغل و ۱۰ % افزایش سرمایهگذاری برای سال آینده شود. در حال حاضر، رواندا یکی از سریعترین اقتصادهای در حال رشد جهان است و تا سال ۲۰۱۸، مشارکت نیروی کار آن ۵۲.۴ درصد بود.
در حالی که مشاغل بیشتری توسط دولت ایجاد میشود، آنها احتمالا در کشاورزی یافت نمیشوند. یکی از اهداف کشور به عنوان بخشی از چشمانداز ۲۰۲۰ و استراتژی توسعه اقتصادی و کاهش فقر، کاهش ۵۰ درصدی جمعیت وابسته به فعالیتهای کشاورزی کمبازده با ایجاد ۲.۲ میلیون شغل بودهاست. آنها امیدوارند که این امر بیکاری در جوانان روستایی و شهری را کاهش دهد.
در حال حاضر، درصد زیادی از جوانان رواندایی کمکار هستند، که به این معنی است که آنها ساعتهای محدودی در هفته کار میکنند، اما میخواهند بیشتر کار کنند. درصد زیادی از این گروه بدون پرداخت پول در مزارع خانوادگی و یا به عنوان کارگر کشاورزی برای کشاورزان مستقل کار میکنند. با وجود نواحی روستایی که مشاغلی مانند این را ارائه میدهند، بسیاری از آنها برای یافتن کار به شهر میروند.
بررسی جمهوری دموکراتیک کنگو DRC به عنوان خاستگاه قهوه
تحقیقات نشان میدهند که آنها در این مناطق شهری کار پیدا میکنند. براساس گزارش سال ۲۰۱۸ بانک جهانی در مورد مهاجرت غیرقانونی برای تحول اقتصادی رواندا، ارتباطی بین تراکم جمعیت شهری و ایجاد شغل غیر کشاورزی در کیگالی بزرگ و هستههای شش شهر ثانویه وجود دارد. علاوه بر این، این گزارش برآورد میکند که اثر تراکم جمعیت شهری بر کاهش فقر قوی است، با کاهش تراکم همراه با یک درصد کاهش در نرخ فقر متوسط در یک نمونه ثبتشده.
کاهش قیمت ها
واضح است که فرصتهای شغلی، روانداییهای جوان را به سمت شهر جذب میکند. با این حال، این به ما نمیگوید که کار کردن در تولید قهوه چگونه است، و چرا آنها را از بین میبرد. برای بینش به این موضوع، من با لیزا ایمبوناباک صحبت کردم، که یک همکار و مربی تجارت در چالشها ورلد واید، یک شرکت مشاوره مدیریت در بخش توسعه کیگالی است.
او به من میگوید: ” چیزی که عمدتا جوانان را از خود دور میکند، قیمت ها است. برای آنها بازار واقعا پیچیده است آنها ده واسطه بین خود و خریدار میبینند لذا آنها نکته را نمیبینند.” این یک احساس مشترک در میان تولیدکنندگان قهوه در سراسر جهان است، که اغلب بیشتر خطرات مربوط به تولید قهوه را میپذیرند، اما در نهایت به کمترین سود میرسند.
اتیوپی رو به جهان: منشأ قهوه در آفریقا
گفتگو با یکی از کارکنان شرکت تعاونی کوپاکاما در رواندا این موضوع را تقویت کرد. آنها به من میگویند که به طور متوسط یک تن قهوه در فصل برداشت سهماهه به ارزش ۲۲۰ هزار فرانک رواندا یا ۲۴۰ دلار تولید میکند. در حال حاضر، متوسط دستمزد زندگی خانوادههای رواندایی، ۲۱۹ هزار فرانک رواندایی است. بنابراین، در سه ماه، تولید کنندگان تنها بیش از یک سوم درآمد متوسط رواندایی در یک ماه را کسب میکنند.
لیزا به من میگوید که این بخشی از دلیل این است که نسل جوانتر علاقهای به کشت قهوه ندارند. او میگوید که اگر آنها در قهوه کار کنند، در نهایت در ایستگاههای شستشو کار میکنند. آنها در حال جمعآوری گیلاس و یا خدمات حمل و نقل از مزرعه به ایستگاه شستشو هستند اما نه کشاورزی واقعی.” به این ترتیب، شما یک دستمزد تضمینشده دارید. ممکن است پایین باشد، اما لیزا میگوید که حداقل به این روش، شما به آب و هوا وابسته هستید.
فقدان انگیزه
در حالی که اعداد و ارقام میتوانند شرایطی را شکل دهند که جوانان را از تولید قهوه دور میکند، اما چیز زیادی برای گفتن ندارد که این گروه چگونه این صنعت را میبیند. برای اینکه بیشتر بدانم مردم رواندایی جوان در مورد تولید قهوه چه احساسی دارند، با سمیرا اواجنیزا صحبت کردم.
اسمای یک شرکت برشته کاری رواندایی است که برای برداشت پایدار کار میکند، یک وارد کننده تخصصی بینالمللی قهوه که روابط مستقیم بین خریداران و تولید کنندگان را پرورش میدهد. او همچنین دریافتکننده بورس تحصیلی انجمن تخصصی قهوه ۲۰۲۰ – ۲۰۱۸ LEAD است، که یک ابتکار توسعه شغلی و مربیگری با هدف افزایش تنوع رهبری در جامعه جهانی قهوه است.
اسمای مستقیما با زنان کشاورز کار میکند و زمان قابلتوجهی را در ایستگاههای شستشو صرف میکند، جایی که او کارگاههای مربوط به موضوعاتی مانند روشهای کشاورزی پیشرفته در مواجهه با تغییرات آب و هوایی و آموزش سواد مالی را تسهیل میکند. وقتی صحبت از جوانان است که از تولید قهوه روی بر میگردانند، او از من میپرسد، ” میتوانی آنها را سرزنش کنی؟
او از نزدیک شاهد میزان کار سخت و کاری است که در تولید قهوه انجام میشود، و به من میگوید که زمانی ” یک زن باردار را دیده، که یک لگن بزرگ را روی سرش پر از گیلاس و یک نوزاد بسته به پشتش حمل میکرده، دو ساعت راه رفته تا به ایستگاه شستشو برسد … این فصل بارانی است، هیچ راهی برای او وجود ندارد که [ راه برود ]، و لغزنده است. اگر شما پنج کیلوگرم بر روی سر خود داشته باشید و آب وارد شود، بیشتر شبیه هفت کیلوگرم خواهد بود.”
با خصوصیات قهوه در مناطق مختلف جهان آشنا شوید
او ادامه میدهد و میگوید: ” اگر شما با کودکی از این خانواده صحبت میکنید، چگونه او انگیزه پیوستن به کاری که مادرش انجام میدهد را پیدا میکند؟ گاهی اوقات آنها ناهار نمیخورند، شام نمیخورند، و با این حال مادر در حال کار کردن است و گاهی اوقات سه یا چهار سال منتظر قهوه است، و آنها فقط یک سنت حقوق میگیرند … چطور انگیزه خواهید داشت که بمانید؟ هرگز … “
گزارش اسمیت نشان میدهد که کشت قهوه به عنوان یک تلاش پرمخاطره و کم پاداش توسط جوانان دیده میشود. به هر حال، تولید قهوه نیاز به توجه مداوم برای رسیدن به یک برداشت واحد دارد و این بدون در نظر گرفتن مسائلی مانند افزایش دفعات و مدت خشکسالی، سیل، رانش زمین، فرسایش و بیماری گیاهی است که با تغییر الگوهای آب و هوایی در رواندا ایجاد میشود.
چه تغییراتی ایجاد میشود؟
در حالی که صنعت قهوه رواندایی در حال انجام تغییراتی برای حفظ تولید قهوه است، بسیاری از این موارد به طور کلی برای بهبود تولید و نه به طور خاص برای جوانان هدف قرار میگیرند.
پس از اینکه زیرساختهای مهم در طول نسلکشی از بین رفتند، دولت رواندایی متوجه شد که این نیاز به جایگزین شدن به منظور ادامه موفقیتآمیز تولید قهوه است، و جایگزین کردن آن نیازمند بهبود فنآوری و تولید، و همچنین مهارت و کیفیت است. استراتژی ملی قهوه سال ۲۰۰۲ برای انجام این کار و همچنین موقعیت رواندا به عنوان یک کشور تولید کننده قهوه تخصصی تشکیل شد.
از آن زمان، سازمانهای مختلف محلی و بینالمللی در بهبود ظرفیت و بهرهوری کشاورزان مشارکت کردهاند. اسمای به من میگوید که بخشی از برنامه برداشت پایدار شامل برگزاری کارگاههای آموزشی و کلاسهای قیمتهای بازار و تجارت و همچنین ایجاد شبکه سازی و اتصال روزمها به تولیدکنندگان قهوه است.
یکی دیگر از سازمانهایی که ظرفیت ایجاد میکند، چالشهای جهانی است، یک موسسه خیریه توسعه بینالمللی که شرکتها را در اقتصادهای در حال رشد میسازد. در سال ۲۰۱۷، آنها یک پروژه پنج ساله ایجاد بازار قهوه برای صلح و رفاه را با هشت تعاونی قهوه در غرب و جنوب رواندا آغاز کردند.
هدف از این پروژه بهبود مدلهای کسبوکار کشاورزان است تا آنها سرمایه بیشتری تولید کنند و پایدارتر شوند. همچنین از آنها در برابر تغییرات آب و هوایی با کمک به کاهش هزینههای عملیاتی و انتشار کربن با استفاده از انرژی تجدید پذیر برای شستشوی قهوه محافظت میکند.
هدف از آموزش این است که جوانان و سالمندان آموزش ببینند، و برای کسانی که آموزش میبینند تا مهارتهای خود را به جانشینان خود منتقل کنند.
ابتکاری که ممکن است موفقیت بیشتری با نسلهای جوانتر داشته باشد جوانان رواندا در انجمن تجارت کشاورزی است، که یک انجمن آنلاین است که برای “تغییر طرز فکر قدیمی در میان جوانان …” ایجاد شدهاست.
با اینکه تلفنهای همراه به جوانان و افراد کمدرآمد امکان دسترسی به اینترنت را میدهند، دسترسی به این فروم آسانتر از جلسات آموزشی برگزار شده در مکانهای جغرافیایی است. در حال حاضر، این انجمن بیش از ۱۲۰۰۰ عضو دارد و به همه کسانی که به فرصتهای جهانی طراحی شدهبرای جوانان در تجارت کشاورزی، پشتیبانی توسعه کسبوکار، مشاوره و مربیگری، برنامههای ظرفیتسازی و غیره میپیوندند، قول میدهد.
ابتکار دیگری که ممکن است به موفقیت برسد، پرورش دهندگان پایدار است. این گروه تشخیص دادهاست که زنان اغلب از استفاده از تولید قهوه محروم هستند. آنها به زنان رواندایی امکان دسترسی به قهوه حرفهای یک ساله و برنامه آموزشی دسترسی به بازار را میدهند، که در آن در زمینه بهترین شیوههای کشاورزی در قهوه، برشت کردن در خانه، جنسیت و فعالیتهای دسترسی به بازار آموزش دیده اند.
در حالی که زنان در رواندا درصد قابلتوجهی از کارگران کشور را تشکیل میدهند، با احتمال کمتری نسبت به مردان کار مزدی دارند، و اغلب به انجام کار بدون دستمزد خانگی محدود میشوند. با درگیر کردن این گروه در تولید قهوه، این میتواند تغییر کند.
واضح است که راه زیادی برای رفتن وجود دارد تا دوباره جوانان رواندایی را درگیر تولید قهوه کنیم، و این کار ممکن است آنقدر که به نظر میرسد ساده نباشد.
لازم است جمعیت فعلی تولید کننده قهوه با جانشینان خود کار کنند، و سازمانها به شیوهای به نسل جوانتر برسند که برای آنها مناسب باشد، نه برعکس.
با این حال، با به رسمیت شناختن این مشکل، راهحلهایی را می توان ایجاد کرد که به کشور اجازه خواهد داد تا به تولید قهوه تخصصی که سالها است مشهور است، ادامه دهد.